Wat staat huisartsen te wachten in 2026?

Het einde van het jaar nadert, tijd om vast een blik te werpen op wat 2026 voor ons in petto heeft.

Het Integraal Zorgakkoord (IZA), het plan om de zorg in Nederland toekomstbestendig te maken, loopt in principe tot 2026, met een uitbreiding naar 2028.
 

Belangrijkste afspraken en doelstellingen tot 2026:

• Passende zorg: Zorg dichter bij de patiënt, focus op thuis, dagbehandeling en monitoring op afstand (hybride zorg).
• Preventie & Gezondheid: Verschuiving van ziekte naar gezondheid, met aandacht voor leefstijlinterventies (GLI, Kind naar Gezonder Gewicht).
• Digitalisering: Implementatie van digitale gegevensuitwisseling en hybride zorgpaden, met als doel 70% van geschikte zorg digitaal/hybride aan te bieden.
• Regionale Samenwerking: Versterking van de eerste lijn (huisartsen, GGD, wijkverpleging) en domeinoverstijgende samenwerking (sociaal domein, GGZ, spoedzorg).
• Arbeidsmarkt: Ontlasten van zorgprofessionals en aanpakken van personeelstekorten.
• Cruciale GGZ: Zorgverzekeraars kopen vanaf 2026 gezamenlijk cruciale GGZ-aanbod in op basis van regionale afspraken.
• Administratieve Lasten: Streefdoel van 20% zinnige administratie in 2030, met voor 2026 concrete stappen (o.a. doel van 5% reductie eind 2025).
• Financiering: Extra middelen voor gemeenten in 2026 voor preventie en mantelzorgondersteuning

 

In 2026 moeten dan ook veel afspraken daadwerkelijk in de praktijk zichtbaar zijn.
 

 

Wat betekent dit concreet voor jou als huisarts of doktersassistent?

De tijd van 'alleen zorgen voor' verschuift definitief naar 'samen zorgen dat'. De werkdruk is hoog, het personeelstekort blijft, en dat dwingt tot slimme keuzes. Op basis van de plannen van onder andere de LHV, ZN en het Ministerie van VWS zetten wij de 6 belangrijkste trends voor 2026 op een rij. Geen vaag beleidsjargon, maar de impact op de werkvloer.
 

1. Meer Tijd Voor de Patiënt (MTVP) wordt de standaard

Het 10-minutenconsult staat onder druk. In 2026 is Meer Tijd Voor de Patiënt (MTVP) geen pilot meer, maar wordt steeds meer ingebed in de contractering.

• Voor de huisarts: Je krijgt meer ruimte in de agenda (standaard 15 minuten). Het doel is niet minder werken, maar het goede gesprek voeren om onnodige verwijzingen naar de tweede lijn te voorkomen.
   

2. Hybride Zorg: Digitaal tenzij...

"Zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan." Dit mantra wordt in 2026 steeds meer de realiteit in de inkoopafspraken. We bewegen naar een model van Digitaal Tenzij.

• Voor de assistent: De telefoon zal (hopelijk) minder roodgloeiend staan voor eenvoudige vragen. Het is de bedoeling dat patiënten eerst gebruikmaken van een digitale zelftriage (bijvoorbeeld via Thuisarts.nl).
• Voor de huisarts: Telemonitoring bij chronische patiënten (zoals COPD of hartfalen) wordt standaard vergoed. Hierdoor zie je deze patiënten minder fysiek op het spreekuur, maar houd je digitaal de vinger aan de pols.
   

3. Ouderenzorg: Van zorgen voor naar 'Reablement'

De vergrijzing piekt, maar de handjes aan het bed nemen niet toe. Daarom verandert de ouderenzorg fundamenteel onder het programma WOZO (Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen). De focus ligt op reablement: zelfredzaamheid, wonen thuis en digitale zorg ('zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan').

• De impact: Verzekeraars stappen af van individuele ketenzorgfinanciering en gaan over op één regionale module voor ouderenzorg. Dit dwingt tot nauwere samenwerking met de wijkverpleging en specialist ouderengeneeskunde.
   

4. De praktijk is geen eiland meer (Regionalisering)

De solistische praktijkvoering verdwijnt naar de achtergrond. In 2026 sluiten steeds meer huisartsen zich aan bij een Regionaal Eerstelijns Samenwerkingsverband (RESV).

• De impact: Jullie praktijk staat er niet alleen voor. Er worden regio-brede afspraken gemaakt, bijvoorbeeld over de ANW-diensten. De inzet is om de dienstenbelasting te verlagen door taken slimmer te verdelen in de regio.
• Het is (nog) niet wettelijk verplicht om een Regionaal Eerstelijns SamenwerkingsVerband (RESV) te hebben, maar het is een cruciaal onderdeel van het beleid (Visie Eerstelijnszorg 2030) en het Integraal Zorgakkoord (IZA), met als doel structurele financiering en betere, georganiseerde samenwerking in de regio tegen 2030. Regio's krijgen nu subsidies om deze verbanden op te zetten, en vanaf 2027 wordt gewerkt aan structurele financiering via zorgverzekeraars, wat de verplichting feitelijk versterkt.
   

5. Sociaal Domein: Welzijn op Recept

Veel patiënten kloppen aan met klachten die medisch lijken (hoofdpijn, buikpijn, stress), maar een sociale oorzaak hebben (schulden, eenzaamheid). In 2026 is de 'warme overdracht' naar het sociaal domein de norm.

• Voor de assistent en POH: Jullie krijgen meer mogelijkheden in het HIS om direct te verwijzen naar welzijnswerk of schuldhulpverlening. Medicaliseren wordt minder en kijken naar de sociale basis wordt meer de norm.

 

6. Vaccinaties: Strakke regie door SNPG

Ook in de preventieve sfeer wordt het werk gestroomlijnd. De uitvoering van het Nationaal Programma Grieppreventie (NPG) en de pneumokokkenvaccinatie blijft bij de huisarts, maar wordt strakker geregisseerd.

• Voor de praktijk: Er komt meer focus op het selecteren van de juiste, wisselende doelgroepen (vooral bij pneumokokken). Een goede registratie en administratieve voorbereiding door de assistent is hierbij cruciaal.
   

Hulp bij het stroomlijnen van het vaccinatieproces

Bij het goed stroomlijnen van het vaccinatieproces kunnen wij uiteraard goed helpen met onze dienst: Vaccinatieplanner Mocht je hier vragen over hebben dan horen wij het graag.
 

 

Tot slot

In 2026 en 2027 komen er aanvullende afspraken, met extra middelen voor gemeenten voor o.a. preventie en mantelzorg, en wordt er gefocust op de transitie naar passende zorg. 

Transitie naar de volgende fase (2026-2028)

• Het IZA wordt verbreed met een Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA).
• Pakketagenda passende zorg 2026-2028, die voortbouwt op de lessen van de eerste fase. Indien je deze nog niet gezien hebt, bekijk hem hier op de site van Zorginstituut Nederland.
• De uitwerking van ketenaanpakken in de regio's, waaronder de GGD-rol, wordt in Q1 2026 afgerond.